Axel Gustafsson Oxenstierna af Södermöre (urodzony w Fanö koło Uppsali, 16 czerwca 1583 roku, zmarł w Sztokholmie, 28 sierpnia 1654 roku) herb
Syn Gustafa Gabrielsson, barona Oxenstierna i Barbro Bielke af Akerö, córki Axel Eriksson, till Häradssäter (Bielke).
Hrabia af Södermöre od 1645 roku do 28 sierpnia 1654 roku, baron Kimito od 1614 roku do 28 sierpnia 1654 roku, gubernator generalny Rygi od 1622 roku do 1626 roku, kanclerz Szwecji od 6 stycznia 1612 roku do 28 sierpnia 1654 roku, regent Szwedów, Gotów i Wandalów od 16 listopada 1632 roku do 15 kwietnia 1633 roku, generalny gubernator Prus Królewskich od 1626 roku do 26 września 1631 roku, namiestnik Inflant i Finlandii od 1614 roku do 1616 roku, namiestnik Niemiec i dowódca sił szwedzkich nad Renem od 7 września 1631 roku do 1636 roku.
Poślubił w Fiholm, 5 czerwca 1608 roku Anna Akesdotter Baat (urodzona w grudniu 1579 roku, zmarła w Sztokholmie, 23 czerwca 1649 roku), córkę Ake Johansson Baat i Christina Turesdotter Trolle, córki Ture Arvidsson Trolle af Bergkvara.
Urodził się w Fano koło Upplandii jako najstarsza z dziewięciu rodzeństwa. Po śmierci męża Gustafa, matka Axel Barbara zdecydowała iż Axel i jego bracia: Christer i Gustaf będą studiować za granicą. Studiował na uniwersytecie w Rostocku, Wittenberdze i Jenie. Po powrocie do Szwecji w 1603 roku otrzymał tytuł młodszego szambelana dworu (kammarjunkare) na dworze króla Szwecji Karola IX.
W 1606 roku otrzymał swoją pierwszą misję dyplomatyczną do Meklemburgii i innych niemieckich dworów królewskich. Podczas służby dyplomatycznej za granicą, Oxenstierna zyskał nominację do Tajnej Rady (Riksradet). Odtąd Oxenstierna stał się jednym z najbardziej zaufanych sług królewskich. W 1609 roku wyjechał do Rewalu (obecnie Tallinn), w imieniu króla Karola, gdzie miał otrzymywać hołdy od miasta Rewalu i estońskieego rycerstwa. Wraz z innymi radnymi, Oxenstierna próbował ostrzec królestwo Danii w intencje ich króla Chrystiana IV. W 1610 roku Oxenstierna udał się do Kopenhagi z celem zapobiegania wojny z sąsiadami, ale bez powodzenia. W następnym roku, wojska duńskie przekroczył granicę, zrywając unię Kalmarską. Na jesień 1611 roku król Karol IX zmarł. Według reguł, 17-letni Gustaw Adolf nie osiągnęły odpowiedniego wieku, aby być uznany za pełnoletniego władcę. Jednak Rada zgodził się nie przyjmować tej zasady. W zamian młody król zgodził się, aby zapewnić dalsze przywileje dla szlachty i wyznaczyć Axel Oxenstierna Lordem Kanclerzem.
Gdy w 1612 roku Oxenstiern kanclerzem (Rikskansler) i członkiem Tajnej Rady, Szwecja była w tym czasie w trakcie wojny z Danią (wojna kalmarska), Polską (polsko-szwedzka wojna) oraz Rosją (wojna w czasie wielkiej smuty). Pierwszym wielkim zadaniem kanclerza było osiągnięcie pokoju. Wojnę z Danią uznano za najbardziej niebezpieczną z trzech wojen. Negocjacje rozpoczęły się w Knäred i Oxenstierna była pierwszym szwedzkim pełnomocnikiem. Negocjacje doprowadziły zawarcia traktatu w Knäred w 1613 roku, za jego wysiłki w zakresie tych negocjacji Oxenstierna otrzymał tytuł sędziego okręgowego w Snävringe, i ostatecznie otrzymał nowo powstały tytuł barona Kimito.
Podczas częstych nieobecności króla Gustawa Adolfa w Inflantach oraz w Finlandii Oxenstierna działał jako jego namiestnik.
Axel Oxenstierna jest znany za ustanowienie jednolitego systemu administracyjnego. Był inicjatorem reform w 1610 roku i w 1620 roku. Unowocześnił system administracyjny państwa, który był konieczny z punktu widzenia polityki wojennej, budujący system imperialny Szwecji. Wśród obszarów reform była reforma armii i floty oraz organizacja i rekrutacja wojska, reforma handlu i polityki przemysłowej, regionalnej i lokalnej administracji. Ponadto dokonano reformy systemu szkolnictwa wyższego i systemu sądownictwa. Granice administracyjne Szwecji w dużym stopniu zostały ustalone przez kanclerza Oxenstierna w XVII wieku.
Oxenstierna uważana za genialnego pragmatyka. Istnieją przykłady dyskusji w ramach Rady Królewskiej, kiedy Oxenstierna odrzucał ustawy, wcześniej wprowadzone.
Kiedy odkrył, że jest zbyt mało młodych szlachciców, którzy mogli by objąć stanowiska rządowe, ułatwił chłopcą z poza szlacheckich rodów zdobycie wyższego wykształcenia, i dał im możliwość uzyskania szlachectwa. Dlatego był uważany za ojca szwedzkiego merytokracji.
Z małżeństwa miał:
Gustaf Fredrik Axelsson Oxenstierna af Eka och Lindö (urodzony 29 marca 1609 roku, zmarł 20 sierpnia 1629 roku), hrabia de Södermöre, po nim syn,
Johan Axelsson Oxenstierna (urodzony i zmarł w 1610 roku),
Christina Oxenstierna af Eka och Lindö (urodzona w lutym 1610 roku, zmarła 8 sierpnia 1631 roku), żona: Gustaf Carlsson Horn af Björneborg (urodzony 22 października 1592 roku, zmarł 10 maja 1657 roku), hrabiego de Björneborg,
Catharina Oxenstierna (urodzona 18 sierpnia 1610 roku, zmarła przed 25 czerwca 1661 roku), żona: Johan Jespersson Cruus af Harfvila till Karkhus (urodzony w grudniu 1616 roku, zmarł 25 grudnia 1644 roku),
Johan Axelsson Oxenstierna (urodzony 24 czerwca 1611 roku, zmarł 5 grudnia 1657 roku), marszałek Królestwa Szwecji, prezydent Trybunału Wismarskiego, generalny gubernator Pomorza Szwedzkiego, hrabia of Södermöre, baron of Kimito, zmarł bezpotomnie,
Birgitta Oxenstierna (urodzona w 1613 roku, zmarła w 1617 roku),
Beata Axelsdotter Oxenstierna (urodzona 22 listopada 161 roku, zmarła 15 stycznia 1617 roku),
Barbro Oxenstierna (urodzona 12 lutego 1615 roku, zmarła 21 czerwca 1716 roku),
Ake Oxenstierna (urodzony w marcu 1616 roku, zmarł w 1617 roku),
Maria Oxenstierna (urodzona i zmarła w 1618 roku),
Gabriel Axelsson Oxenstierna (urodzony i zmarł w marcu 1620 roku),
Jakob Axelsson Oxenstierna, hrabia de Södermöre (urodzony około 30 lipca 1621 roku, zmarł w 1621 roku),
Erich Oxenstierna af Södermöre (urodzony 13 lutego 1624 roku, zmarł 23 października 1656 roku), Friherre (baron) af Ulaborg, gubernator Rewalu i Estonii, członek Tajnej Rady, kanclerz Szwecji, gubernator generalny w Prusach, po nim potomstwo.
Oxenstierna zmarł w Sztokholmie 28 sierpnia 1654 roku. 18 marca 1655 roku został pochowany w Storkyrkan w Sztokholmie. Jego ciało zostało następnie przeniesione do Jader Church, w pobliżu osiedla w Fiholm, w dzisiejszej hrabstwie Eskilstuna.
Żródła:
Axel Oxenstierna w "WikipediA" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
Axel Oxenstierna af Södermöre w "Geni" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
06-09-2023
08-09-2022
15-12-2019